Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев Шанхай ынтымақтастық ұйымы саммитінде сауда, көлік, цифрландыру және экология салаларын қамтитын бірқатар маңызды ұсыныстар айтты, деп хабарлайды Azattyq Rýhy Ақорданың баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Экономика және инвестициялар

Мемлекет басшысы ШЫҰ елдері арасындағы сауда-экономикалық және инвестициялық байланысты кеңейту қажеттігін ерекше атап өтті.

«ШЫҰ құрылғаннан бері ұйым елдерінің әлемдік ЖІӨ-дегі үлесі екі есе өсіп, 30%-ға жетті. Өңіраралық сауда көлемі 650 миллиард доллардан асты. Қазақстанның ШЫҰ елдерімен тауар айналымы да өсіп келеді, былтырғы көрсеткіш 70 миллиард долларға жуықтады», – деді Тоқаев.

Президенттің айтуынша:

• Қазақстан ШЫҰ Даму банкінің құрылуын қолдайды;
• Астана халықаралық қаржы орталығы базасында ШЫҰ инвестициялық жобаларын қолдау кеңсесін ашуды ұсынды.

Транспорт және логистика

Тоқаев «Бір белдеу – бір жол» мегажобасының мүмкіндіктеріне тоқталды.

• Бұл жоба жылына 1,5 трлн доллар пайда әкелуі мүмкін;
• Қазақстан үшін маңызды бағыттар – Солтүстік–Оңтүстік, Шығыс–Батыс және Транскаспий халықаралық дәлізі;
• Президент «Трансалтай диалогын» бастау идеясын ортаға салды. Бұл бастама Қазақстан, Қытай, Ресей және Моңғолия арасындағы ынтымақтастықты арттыруды көздейді.

Цифрландыру және жасанды интеллект

Президент цифрлық технологиялар мен жасанды интеллекттің әлеуетін ерекше атап өтті.

«ШЫҰ жасанды интеллекттің жедел дамуы бойынша әлемдік көшбасшы бола алады. Біз Қытайдың Ғаламдық AI ұйымын құру бастамасын қолдаймыз», – деді ол.

Практикалық ұсыныстар:

• ШЫҰ жасанды интеллект жөніндегі сарапшылар форумын құру;
• Оның алғашқы отырысын Астанадағы Digital Bridge аясында өткізу;
• 2027 жылы «ШЫҰ экономикаларына қызмет ететін жасанды интеллект» атты жоғары деңгейлі конференция ұйымдастыру.

Экология және тұрақты даму

Тоқаев климаттық өзгерістердің салдарын атап өтіп, Қазақстанда ШОС су проблемаларын зерттеу орталығын құруды ұсынды.

• Экологиялық қауіптер: шөлейттену, құрғақшылық, мұздықтардың еруі;
• ШЫҰ елдері бұл мәселелерді бірігіп шешуі қажет.

ШЫҰ-ның 25 жылдығы

Президенттің айтуынша, 2026 жылы ұйымның 25 жылдығы кең ауқымда атап өтілуі тиіс.

«Бұл датаға ой елегінен өткізіп, нақты нәтижелермен баруымыз керек. Қазіргі саммит тарихқа маңызды шешімдерімен енеді деп сенемін», – деді мемлекет басшысы.

Тоқаев сөз соңында Қырғызстанға ШЫҰ-тағы төрағалық кезеңінде табыс тіледі.